De bomschuit

Vissen vanaf het strand

De commerciële visserij in de Nederlanden ontstond waarschijnlijk vanaf de twaalfde eeuw in Vlaanderen. Deze breidde zich vervolgens uit naar het noorden, naar het deltagebied en de Hollandse duinenkust. Aangenomen wordt dat Katwijk aan Zee in de dertiende eeuw is ontstaan.

Het uit zee trekken van een bomschuit op het strand .

De bewoners van deze nederzetting vertrokken met hun platbodemscheepjes vanaf het strand om met het vissen langs de Hollandse kust in hun onderhoud te voorzien.

Schrobnet en haringvangst

Tot aan de 18e eeuw was vanuit vissersdorpen aan de Zijde, zoals de Hollandse kust toen werd genoemd, de visvangst voornamelijk gericht op vissoorten die direct onder de kust voorkomen. In het begin van de 18e eeuw kregen de vissers van de Zijde, naast deze zogenoemde schrobnetvisserij, ook meer belangstelling voor de haringvangst, met name aan de Engelse oostkust. In 1717 gingen daar acht Zijdenaars heen, waarvan zeven uit Katwijk. Aanvankelijk voerden zij de haring vooral ongekaakt en gezouten aan, de zogenaamde steurharing. Deze werd aan de wal verwerkt tot bokking. Toen men ook gekaakte haring, pekelharing, begon aan te voeren, werden zij concurrenten voor de vissers uit  Enkhuizen en de steden in de Maasmonding. Een lobby van deze steden was succesvol:  in 1751 besloten de Staten van Holland dat het de vissers van de Hollandse kustdorpen verboden was om haring te kaken, te zouten en in tonnen te leggen. Tot 1857 bleef het voor de vissers van de Hollandse kustdorpen verboden pekelharing aan te voeren.

Als gevolg van liberalisering in de wetgeving, introductie van nieuwe scheepstypen, voortstuwing en vistuig verloor de visserij van de Hollandse kustdorpen vanaf de tweede helft van de 19e eeuw steeds meer haar middeleeuwse karakter. Efficiëntere vangstmethoden en een toegenomen vraag naar pekelharing leidde, vooral na 1870, tot  groei van de Katwijkse haringvisserij en vissersvloot.