De Rooie Buurt

Katwijksche Bouwvereeniging – Tot in de 19e en het begin van de 20e eeuw zijn de woonomstandigheden van de Nederlandse arbeidsbevolking vaak erbarmelijk. De huizen zijn klein, goedkoop, donker en slecht. Vaak deelt men met meerdere gezinnen een huis en ook kelders worden bewoond. De huisbazen (huisjesmelkers) laten zich weinig gelegen liggen aan de woningnood en de schrijnende leefomstandigheden aan de onderkant van de samenleving. De Woningwet is, ingevoerd in 1901 door het Kabinet – Pierson en treed in werking op 1 augustus 1902. Het doel van de Woningwet is bewoning van slechte en ongezonde woningen onmogelijk te maken en de bouw van goede woningen te bevorderen. Het begin van de overheidsbemoeienis met de volkshuisvesting in Nederland. Daarbij wordt de aandacht gevestigd op het belang van weersbestendigheid, bezonning, luchtverversing, watertoevoer en de afvoer van urine en ontlasting. Met de behuizing van de bevolking is het ook in Katwijk, voornamelijk in Katwijk aan Zee zeer slecht gesteld. Er worden in 1914, 22 panden onbewoonbaar verklaard in Katwijk, het dorp heeft dan 12.000 inwoners.

Ook in Katwijk leiden de Gezondheidswet en de Woningwet ertoe dat er een Gezondheidscommissie wordt ingesteld die het gemeentebestuur gaat adviseren over woningverbetering en onbewoonbaar verklaringen. Het secretariaat van de commissie bevindt zich in Katwijk aan den Rijn en wordt gedurende de hele periode van zijn bestaan uitgeoefend door J. Hueting, huisarts te Katwijk aan den Rijn.

Dr. Hueting

In 1914 nodigt dokter J. Hueting, een aantal heren uit voor een conferentie. Op deze conferentie wordt de Katwijksche Bouwvereeniging opgericht. Huisarts J. Hueting wordt tot voorzitter gekozen. Het bestuur van de Katwijksche Bouwvereeniging vergadert in het gemeentehuis aan de Voorstraat (thans Rijnstraat) in Katwijk aan den Rijn. Op de eerste vergadering wordt besloten architect H.J. Jesse in te schakelen om samen met hem enkele mogelijke bouwterreinen te bekijken. Ook ontstaat al snel het eerste meningsverschil in het bestuur de heren De Best en Ouwehand zijn voorstander om in de nieuw te bouwen huizen bedsteden te maken. De beide artsen in het bestuur zijn daar tegen. Voorzitter Hueting noemt bedsteden uit den boze, zieken en kinderen liggen achter gesloten deurtjes in gestookte kamers benauwd te zijn. De beide aannemers brengen naar voren dat bedsteden ruimer zijn dan de kooien in de vissersschepen en de zeelui zijn toch gezond en sterk. Bovendien zijn ledikanten ’s zomers te warm en ’s winters te koud. Uiteindelijk wordt besloten beneden bedsteden en boven ledikanten. Op 22 april 1914 worden de statuten van de Bouwvereeniging Koninklijk goedgekeurd en op 9 juli wordt de Vereeniging toegelaten om werkzaam te zijn in de volkshuisvesting.

Op 15 december wordt besloten de eerste 113 huizen in de zogenaamde Rooie Buurt in Katwijk aan Zee te gaan bouwen. De eerste bebouwing van de Rooie Buurt nadert in 1916 de voltooiing. De huur bedraagt fl.2,50 per week. Na deze 112 woningen zullen in de Rooie Buurt nog 82 woningen worden gebouwd. Deze huizen kosten fl.3.500,00 per stuk exclusief grondkosten.

Hare Majesteit de koningin met klein gevolg, bracht 14 augustus 1916 een bezoek aan de nieuwe woningen van de Katwijksche Bouwvereeniging, alwaar de hoge bezoekster werd ontvangen door den burgemeester van Katwijk, den heer J.H. de Waal Malefijt en dokter J. Hueting, voorzitter van de Bouwvereeniging. Nadat door haar een bewoond en onbewoond pand was in ogenschouw genomen werd het terrein verder bezichtigd en liet zij zich meermalen deskundige inlichtingen door genoemde heren verstrekken, waarover zij hare tevredenheid betuigde.

De voorzitter de heer Hueting bespreekt in 1918 de mogelijkheid om ook te Katwijk aan den Rijn enige woningen te bouwen, welk plan algemeen wordt toegejuicht. De baron van Wassenaer van Catwijck is bereid het terrein bij de Christelijke school in Katwijk aan den Rijn te verkopen aan de Vereeniging voor fl.1,00 de vierkante meter. Besloten wordt architect Jesse een bouwplan voor dit terrein te laten ontwerpen. Het woningbezit van de Katwijksche Bouwvereeniging is in 1921 gegroeid naar 196 woningen waarvan 22 in de Commandeurslaan en de rest in de Rooie Buurt te Katwijk aan Zee.

Andere woningcorporaties
In Katwijk wordt in 1937 uit onvrede met het beleid van de Katwijksche Bouwvereniging een tweede opgericht de Woningbouwvereniging De Brittenburg. Pas in 1957 werden de eerste woningen in gebruik genomen, 78 woningen in de Koestal.

Ook in Rijnsburg zijn de slechte woonomstandigheden aanleiding tot de oprichting in 1929 in Café Coster aan de Oegstgeesterweg van woningbouwvereniging Spinoza.

Burg. Meyboomstraat

De eerste woningen kwamen in 1931 gereed aan de Burgemeester Meyboomstraat. De huur bedroeg toen fl. 4,75 per week. De oprichting van deze corporatie ging niet van een leien dakje. Sprake was van belangenverstrengeling. Bouwplannen werden door het college van burgemeester en wethouders regelmatig getorpedeerd, omdat sommige leden van het college zelf al huizen verhuurden. Nadat het vervolgplan een aantal keren was afgekeurd, werd onder dreiging van ingrijpen in het huisvestingsbeleid van de gemeente Rijnsburg door het ministerie, door de gemeenteraad groen licht voor de bouw gegeven.

Valkenburg heeft nooit een woningcorporatie gehad. Daar was de realisatie en exploitatie van woningen in de sociale sector geheel in handen van de toenmalige gemeente.

Clustering
Naarmate de verenigingen groeiden, ontstond behoefte aan meer slagvaardigheid bij de besluitvorming. Om die te verbeteren zijn de verenigingen in een soms moeizaam proces geleidelijk omgezet in stichtingen. In 2005 fuseerden Spinoza en De Brittenburg en kozen daarbij de naam Spirit Wonen. De laatste stap was de fusie tussen de KBV en Spirit Wonen waarmee de drie oorspronkelijke verenigingen in één woningcorporatie met de naam Dunavie waren opgegaan.